Als u een eigen woning heeft, betaalt u in box 1 belasting over het eigenwoningforfait. Als u een lening voor de aanschaf of verbetering van deze woning heeft die aan de fiscale spelregels voldoet, dan zijn de rente en bepaalde kosten fiscaal aftrekbaar in box 1.
Sinds 2013 is er sprake van een steeds groter wordende beperking van de hypotheekrente aftrek. In 2021 is het eigenwoningforfait in de hoogste schijf belast tegen 49,5% terwijl de hypotheekrente in de hoogste schijf slechts aftrekbaar is tegen 43%. Dit gaat worden teruggebracht naar circa 37% in 2023.
De afgelopen jaren is er veel discussie geweest over de eigen woning. Naast het afschaffen van de hypotheekrenteaftrek in box 1 wordt er ook gesproken over het overbrengen van de eigen woning van box 1 (arbeidsinkomen) naar box 3 (vermogen).
Wat staat er in de verkiezingsprogramma’s van de verschillende partijen over de hypotheekrente aftrek?
Christenunie; Hypotheekrenteaftrek geleidelijk afschaffen, met de opbrengst de inkomstenbelasting voor iedereen verlagen. In box 3 de vermogensvrijstelling fors verhogen waardoor huishoudens met een gemiddelde woningwaarde en een gemiddelde hoeveelheid spaargeld geen belasting over hun huis en spaargeld hoeven te betalen.
D66; Hyptotheekrenteaftrek volledig afbouwen. Hiermee kan de eis om 100% van de hypotheek af te lossen worden beperkt tot 50%, waardoor voor nieuwe huizenkopers de maandlasten netto aanzienlijk afnemen. Wie meer dan 50% heeft afgelost moet gemakkelijker weer kunnen bijlenen. Overdrachtsbelasting voor alle eigenwoningbezitters (dus niet voor beleggers) afschaffen, leennormen te beperken en voor starters bouwsparen introduceren.
FvD; Afschaffen villataks. Geen verdere afbouw hypotheekrenteaftrek. Vindt die toch plaats, dan moeten huiseigenaren worden gecompenseerd.
GroenLinks; Hypotheekrente versneld afbouwen met zorg dat middeninkomens daar niet onevenredig door worden geraakt. Afschaffen belastingvrije (€ 100.000) schenking van ouders. Bestaande belasting op het eigen huis, het eigenwoningforfait, afbouwen.
PvdA; Hypotheekrenteaftrek langzaam afbouwen. Het eigenwoningforfait verlagen. Mogelijk maken dat 50% van de hypotheek kan worden afgelost en voorkomen dat er te veel geld vast gaat zitten in het eigen huis. De betalingstermijn voor hypotheken verlengen van 30 naar 40 jaar. Hierdoor kunnen maandlasten lager zijn. Starters helpen met een kooppremie voor de eerste nieuwbouwwoning. Bij verkoop wordt winst gebruikt om deel terug te betalen aan de overheid. Afschaffen schenkingsvrijstelling van een ton.
PVV; Handen af van de hypotheekrenteaftrek.
CDA en VVD; In het programma van beide partijen staat niets vermeld over de aftrek van hypotheekrente van de eigen woning. Of dit betekent dat ze niets willen veranderen is niet duidelijk. Mogelijk wordt dit tijdens de debatten duidelijk wat hun standpunten zijn.
Er valt dus wat te kiezen, want de programma’s lopen uiteen van handhaven, afschaffen of geleidelijk afschaffen van de hypotheekrenteaftrek tot het al dan niet verplaatsen van de woning van box 1 naar box 3.